نقش حس پنجگانه در رابطه زناشویی
شنبه, ۶ دی ۱۳۹۳، ۰۱:۰۵ ب.ظ
نقش حس پنجگانه در رابطه زناشویی
ایران مطلب : برانگیختگی و پاسخ های جنسی تحت‌تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد؛ ظرفیت مغز برای تصویرسازی و خیال‌پردازی، هیجانات و احساسات، پردازش‌های حسی گوناگون، هورمون‌های جنسی، سطح صمیمت بین افراد و... بنابراین باید اظهار داشت مجموعه‌ای از عوامل فیزیولوژیکی، روان‌شناختی و فرهنگی در این ارتباط موثر هستند. هرکدام از این عوامل به نوعی در شکل‌گیری برانگیختگی و پاسخ‌های جنسی ما موثر هستند. تعیین اینکه کدام‌یک از این عوامل تاثیر بیشتری در این ارتباط دارند، سخت و دشوار است؛ ولی در نهایت باید گفت رفتار جنسی ما را تعاملات پیچیده و گسترده عوامل اجتماعی، هیجانی، شناختی و فیزیولوژیکی تعیین می‌کنند.
همه چیز از مغز شروع می‌شود
برانگیختگی جنسی می‌تواند بدون هیچگونه تحریک لمسی و صرفا از طریق خیال‌پردازی (مثلا فکر کردن به تصاویر جنسی) اتفاق بیفتد. برخی افراد حتی در طول خیال‌پردازی خود و بدون هیچگونه تحریک فیزیکی می‌توانند به ارگاسم برسند. صرفنظر از تجارب فردی و عوامل فرهنگی و اجتماعی، همگی ما به دلیل مکانیسم‌های خاص مغزمان به برانگیختگی می‌رسیم. هیچ‌کدام از ما به محرک‌های مشابه، به یک شکل پاسخ نمی‌دهیم؛ مثلا فردی ممکن است با دیدن تصاویر به شدت برانگیخته شود و دیگری با دیدن همان تصاویر واکنش متفاوتی داشته باشد. فردی ممکن است صرفا با تحریک لمسی به برانگیختگی برسد، ولی واکنش دیگری توام با ترس و اضطراب باشد.
رویدادهای ذهنی مانند خیال‌پردازی محصول قشر مخ (لایه بیرونی نیمکره مخ که مسئول فرایندهای عالی ذهنی است) هستند. قشر مخ صرفا بخشی از کارکرد مغز را هنگام برانگیختگی جنسی ارائه می‌دهد. به نظر می‌رسد سیستم لیمبیک در مغز نقش مهمی را در تعیین نوع رفتارهای جنسی ایفا میکند. مطالعاتی که در این زمینه انجام شده، نشان می‌دهد تحریک الکتریکی هیپوتالاموس در آزمودنی‌ها باعث ایجاد برانگیختگی و در برخی موارد ارگاسم می‌شود.
مطالعات دیگر نشان داده، آسیب بخش‌هایی از هیپوتالاموس باعث کاهش نسبتا چشمگیر فعالیت جنسی هم در زنان و هم مردان می‌شود. از طرف دیگر، انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین از طریق تاثیراتی که بر بخش‌های از هیپوتالاموس می‌گذارند، باعث تسهیل در برانگیختگی جنسی می‌شوند. به‌علاوه ثابت شده است تستوسترون منجر به آزادسازی دوپامین و دوپامین خود باعث برانگیختگی جنسی می‌شود. از طرف دیگر، به نظر می‌رسد انتقال‌دهنده عصبی دیگری با نام «سروتونین» باعث کاهش فعالیت جنسی می‌شوند. انزال در مردان، با آزادسازی سروتونین در هیپوتالاموس همراه است و آزادسازی سروتونین از طریق جلوگیری از آزادسازی دوپامین، باعث کاهش میل و رفتار جنسی می‌شود. مغز مهمترین اندام حسی موثر در برانگیختگی جنسی است و تقریبا هر نوع رویداد حسی که تجربه می‌کنیم، به‌وسیله آن پردازش می‌شود و بر تحریک و برانگیختگی جنسی تاثیر می‌گذارد.
حس لامسه
تحریک و برانگیختگی از طریق سطوح مختلف پوست، شاید شایع‌ترین منبع برانگیختگی جنسی حسی باشد و بیش از سایر حواس نقش داشته باشد. پایانه‌های عصبی که به لمس واکنش نشان می‌دهند، در نقاط مختلف بدن متفاوت و متغیر هستند و همین مسئله باعث می‌شود برخی نقاط بدن، تحریک‌پذیری بیشتری داشته باشد. نقاطی را که به لذت لمسی، واکنش بیشتری نشان می‌دهند، اصطلاحا «نقاط شهوانی» می‌نامیم. نقاط شهوانی به دو گروه اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند؛ نقاط شهوانی اولیه، نواحی‌ای هستند که در برگیرنده تراکم بالای پایانه‌های عصبی‌اند و عمدتا شامل نواحی تناسلی، سطح داخلی ران، لاله گوش، زیربغل، گردن، لب‌ها، زبان و... است.
البته باید توجه داشت صرفا اینکه این نواحی جزء نقاط شهوانی اولیه هستند، باعث نمی‌شود تحریک و لمس آنها منجر به برانگیختگی شود. مثلا ممکن است در فردی باعث برانگیختگی شود و در دیگری نه! نقاط شهوانی ثانویه، نواحی‌ای از بدن هستند که در طبقه اول جای نمی‌گیرند و فقط در شرایطی که رابطه زناشویی دارید برایتان تحریک‌کننده، شهوانی و لذت‌بخش می‌شوند؛ مثلا ممکن است فردی حین فعالیت، دوست داشته باشد شانه یا بازوان همسر خود را لمس و نوازش کند یا پیشانی همسرش را ببوسد. نقاط شهوانی ثانویه ماهیتا تحریک‌کننده نیستند اما حین فعالیت زناشویی ماهیتی تحریک‌کننده و لذت‌بخش پیدا می‌کنند.
حس بینایی
تحریک بصری نقش مهمی در برانگیختگی جنسی دارد. مطالعات نشان می‌دهد در اغلب موارد، افراد از نظر ظاهری جذب یکدیگر می‌شوند. حرکت‌ها و رفتارهای خاص، شکل بدن، ظاهر اندام‌های بیرونی، نوع لباس پوشیدن، راه رفتن و... نقش مهمی در ایجاد برانگیختگی ایفا می‌کنند. البته مطالعات نشان داده است در این زمینه بین مردان و زنان تفاوت‌هایی وجود دارد مثلا مردان نسبت به زنان، در این ارتباط، برانگیختگی بیشتری دارند؛ به‌گونه‌ای که با دیدن تصاویر یا فیلم‌هایی با محتوی جنسی، بیشتر برانگیخته می‌شوند. البته این مسئله تا حدودی تحت‌تاثیر عوامل فرهنگی است. به‌علاوه، بسیاری از زنان معتقدند فیلم‌های مستهجن، عمدتا تصویری خشن و مهاجم از مرد ارائه می‌دهد که نه‌تنها تحریک‌کننده و موثر نیست بلکه باعث تغییر نگرش آنها نسبت به مردان و رفتارهای زناشویی‌شان می‌شود.
حس بویایی
به‌طور معمول و در اثر تجارب گوناگون از کودکی تا بزرگسالی درمی‌یابیم که برخی از بوها، مثلا برخی عطرها تحریک‌کننده‌تر از بوهای دیگر هستند. در سال‌های اولیه زندگی، برقراری روابط زناشویی و همراهی آن با استشمام بوی عطر همسر می‌تواند در برانگیختگی فرد در سال‌های بعدی نیز تاثیرگذار باشد، به‌علاوه بویی که از نواحی تناسلی ترشح می‌شود، ممکن است در برخی افراد باعث برانگیختگی جنسی شود. استفاده از عطرهای طبیعی و صنعتی می‌تواند در برانگیختگی جنسی موثر باشد. بسیاری از افراد برای افزایش جذابیت جنسی خود، علاوه بر پوشیدن لباس‌هایی که جذاب‌ترند، از عطرهای مختلف برای افزایش جذابیتشان استفاده می‌کنند یا فضای موردنظر را معطر می‌کنند تا در رابطه خود لذت بیشتری به دست بیاورند.
حس چشایی
حس چشایی نقش به مراتب کمرنگ‌تری نسبت به سایر حواس ایفا میکند. شکی نیست که حس چشایی حین روابط زناشویی، بوسیدن و برقراری رابطه نقش مهمی در برانگیختگی ایفا میکند. این مسئله هم بر برانگیختگی ما تاثیر می‌گذارد و هم باعث برانگیختگی جنسی همسرمان می‌شود. این تاثیر البته می‌تواند مثبت یا منفی باشد؛ گاهی فرد ممکن است مزه‌های نامطبوعی را تجربه کند و همین مسئله باعث شود احساسی منفی نسبت به روابط زناشویی و حتی همسرش پیدا کند.
حس شنوایی
آخرین حس، حس شنوایی است که می‌تواند نقش مهمی در برانگیختگی داشته باشد. برای بسیاری از افراد، لحن و آهنگ صدا در برقراری ارتباط، نقش موثری دارد. جدای از لحن و آهنگ، نوع کلماتی هم که فرد می‌شنود، در تمایل یا بی‌تمایلی او به رابطه زناشویی موثر هستند. برخی کلمه و جمله‌ها برای برخی افراد، ماهیتی شهوانی، عاشقانه و تحریک‌کننده دارد و برای برخی، زننده و نامطلوب و در عین حال، برای فردی دیگر می‌تواند معنایی متفاوت به‌همراه داشته باشد.
برخی دوست دارند هنگام روابط زناشویی با شریک زندگی‌‌شان صحبت و برخی دیگر تمایل دارند در سکوت، رابطه‌شان را برقرار کنند. برخی هم دوست دارند حین فعالیت زناشویی، همسرشان بگوید که دوست دارد او چه کاری را برایش انجام دهد و برخی دیگر نه! این مسئله البته در دو جنس نیز متفاوت است، بسیاری از مردان سکوت در رابطه را دوست دارند و ترجیح می‌دهند ساکت بمانند درحالی که زنان از ساکت بودن اکراه دارند و معتقدند حین فعالیت زناشویی، باید صحبت کرد و جمله‌های عاشقانه و... به زبان آورد. به هر حال، صرفنظر از مسئله برانگیختگی جنسی، صحبت در طول رابطه می‌تواند کمک‌کننده باشد زیرا باعث می‌شود زوج بتواند اطلاعات مهمی در مورد نحوه رفتار جنسی مطلوب به یکدیگر بگویند.
